Trong niên vụ 2023-2024, giá cà phê duy trì ở mức cao, không chỉ tăng thu nhập cho những người trồng cà phê mà còn là động lực để người dân đầu tư và chăm sóc vườn cây tốt hơn. Trong thời gian này, những người trồng cà phê đang chăm chỉ vào việc tưới cây để cà phê kịp bung hoa và đậu quả đúng vào mùa, nhằm đạt được năng suất cao nhất.
Trải qua vụ thu hoạch gần đây, cộng đồng người trồng cà phê đều chia sẻ một tâm trạng phấn khởi bởi giá cà phê liên tục tăng lên đỉnh cao. Đây là mức giá cao nhất trong nhiều năm qua và vẫn tiếp tục duy trì, điều này là một tín hiệu tích cực khích lệ nông dân chăm sóc vườn cây hơn. Sau nhiều năm đối mặt với khó khăn và gian khổ, khi giá cà phê rớt thấp, giờ đây họ đã có cơ hội thắng lợi.
Sự tăng cao giá cà phê không chỉ đóng góp vào việc cải thiện và nâng cao đời sống của người trồng mà còn cung cấp nguồn lực thêm để nông dân đầu tư và chăm sóc, nâng cao năng suất và chất lượng của cà phê, từ đó thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp chủ lực này.
Trong những ngày cao điểm của vụ thu hoạch cà phê niên vụ 2023-2024, trên khắp các con đường, thị trấn và làng mạc của Tây Nguyên, không khí thu hoạch trở nên sôi động. Mỗi chiều, những đoàn xe chở đầy cà phê từ vườn về nhà đều lan tỏa niềm vui và sự phấn khích của những người nông dân.
Giá cà phê tăng kỷ lục
Tại các vùng trọng điểm trồng cà phê ở Đắk Lắk như huyện Cư Kuin, Cư M’gar, Krông Búk, Krông Năng, Krông Pắc…, không khí thu hoạch diễn ra rất sôi động.
Mỗi ngày khi buổi chiều về, trên các tuyến quốc lộ cũng như đường liên xã, liên thôn, buôn, từng đoàn xe công nông chở đầy cà phê từ vườn về nhà. Niềm vui của mùa và câu chuyện về cà phê tăng giá kỷ lục đang là tâm điểm trong cuộc sống của nông dân Tây Nguyên.
Ông Lê Văn Thân, cư dân tại thôn 11, xã Ea Ktur, huyện Cư Kuin, phấn khởi chia sẻ: “Thời tiết thuận lợi, và giá cà phê lại tăng cao nhất trong hơn 20 năm trở lại đây. Với mức giá hiện tại, người trồng cà phê không chỉ có đủ điều kiện để chào đón Tết Nguyên đán mà còn có nguồn vốn để đầu tư vào việc phát triển cà phê một cách bền vững.”
Anh Y Tuyn Niê, cư dân tại buôn Đing, xã Cư Dliê M’nông, huyện Cư M’gar, chia sẻ: “Gia đình tôi trồng được 1,5 ha cà phê. Trong những năm trước, khi giá cà phê giảm thấp, đời sống của chúng tôi gặp nhiều khó khăn.
Nhưng năm nay, với sự tăng cao giá cà phê, gia đình tôi cũng như mọi người trong buôn, trong xã, đều rất phấn khởi. Hiện tại, gia đình chúng tôi đã gần hoàn tất thu hoạch, thu được hơn 5 tấn cà phê.
Trong những ngày qua, tôi đã tham khảo trên các trang thông tin chuyên về cà phê, các chuyên gia dự báo rằng giá cà phê sẽ tiếp tục tăng, vì vậy tôi chỉ xay đủ cà phê để mua phân bón, chuẩn bị cho việc tưới nước trong mùa khô và sắm sửa cho ngày Tết của gia đình. Còn lại, chúng tôi sẽ cất giữ để bán khi cần thiết.”
Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk, ông Nguyễn Hoài Dương, cho biết: “Vụ cà phê năm nay, thời tiết thuận lợi, cây cà phê phát triển tốt, năng suất và sản lượng cao hơn so với vụ trước.
Ngoài ra, giá vật tư nông nghiệp giảm so với cùng kỳ năm trước, giá cà phê nhân cũng tăng cao hơn so với năm trước, dao động ở mức 68.000-69.000 đồng/kg, giúp nông dân có một mùa vụ thu bội thu, trung bình lợi nhuận đạt khoảng 120 triệu đồng/ha. Nhiều hộ nông dân đã đầu tư một cách bài bản, sử dụng giống cây tốt, mang lại thu nhập từ 200 đến 300 triệu đồng/ha.”
Tương tự như Đắk Lắk, nông dân tại tỉnh Gia Lai cũng đang rất phấn khởi vì mùa cà phê được thuận lợi và giá cả ổn định.
Chị H’Ngơnh, cư dân tại làng Ktăng, xã Kdang, huyện Đắk Đoa, chia sẻ rằng gia đình chị có 3,5 ha cà phê. Năm ngoái, sau khi trừ chi phí đầu tư, gia đình chị thu được hơn 350 triệu đồng. Còn năm nay, với giá ổn định hơn 68.000 đồng/kg cà phê nhân, dự kiến gia đình chị sẽ thu về khoảng 500 triệu đồng.
Anh Nguyễn Bá Tài, cư dân tại thôn Tân An, xã Ia Sao, huyện Ia Grai, chia sẻ: “Gia đình tôi có gần 2,8 ha cà phê, dự kiến thu hoạch được hơn 11 tấn nhân, cao hơn năm trước khoảng 1-1,5 tấn. Với giá cà phê hiện tại là 68.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí đầu tư, gia đình có lợi nhuận khoảng 400 triệu đồng, mức cao nhất từ trước đến nay”.
Ông Phan Đình Thắm, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Ia Grai, cho biết: “Ia Grai là địa phương có diện tích cà phê lớn nhất của tỉnh Gia Lai với gần 18.000 ha, trong đó có hơn 15.000 ha đang kinh doanh.
Hiện tại, người dân đã thu hoạch được 50% diện tích. Năng suất đạt bình quân khoảng 3,4-3,5 tấn nhân/ha, tăng 10-15% so với vụ mùa trước.
Riêng với những vườn cà phê tái canh, người dân sử dụng giống mới nên năng suất đạt 4-5 tấn nhân/ha, với giá cà phê tăng 15.000-20.000 đồng/kg nhân so với niên vụ trước, sau khi trừ chi phí đầu tư, nông dân có lợi nhuận hơn 100 triệu đồng/ha.”
Động lực phát triển bền vững
Quá trình chăm sóc cây cà phê có ảnh hưởng lớn đến năng suất và sản lượng của nông sản này, từ đó ảnh hưởng đến lợi nhuận và thu nhập của các hộ gia đình trồng cà phê. Do đó, người trồng luôn dành rất nhiều công sức và tâm huyết cho việc chăm sóc cây cà phê.
Trước những tín hiệu hết sức khả quan về giá cả cà phê hiện nay và những dự đoán tích cực trong tương lai, hầu hết các hộ trồng cà phê đã tập trung vốn để mua vật tư nông nghiệp và đầu tư vào việc chăm sóc cây cà phê.
Trong những năm gần đây, nhiều hợp tác xã và các hộ nông dân trồng cà phê đã chú trọng đến việc tổ chức lại quy trình sản xuất theo hướng bền vững, thúc đẩy sự liên kết và áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ vào quy trình canh tác. Điều này giúp tăng cường năng suất và tạo ra sản phẩm cà phê có chất lượng và giá trị kinh tế cao trên thị trường.
Tuy nhiên, sự giảm giá sản phẩm cà phê cùng với việc tăng giá vật tư nông nghiệp trong một thời gian dài đã làm một số nông dân không có khả năng và động lực để đầu tư vào việc chăm sóc vườn cà phê. Điều này đã hạn chế quá trình tái canh diện tích cà phê già cỗi. Với việc giá cà phê nhân trên thị trường đang tăng cao, dự kiến sẽ khích lệ người dân đầu tư vào vườn cây hơn trong tương lai.
Mặc dù giá cà phê đang cao, tuy nhiên để đảm bảo tuân thủ quy hoạch, ngành Nông nghiệp cùng các địa phương đang tập trung vào việc tuyên truyền và hướng dẫn người dân chăm sóc vườn cây một cách cẩn thận. Thay vì mở rộng diện tích trồng cà phê một cách vội vã, các chuyên gia khuyến khích việc canh tác theo các tiêu chuẩn như 4C và UTZ để nâng cao chất lượng và hiệu quả sản xuất.
Đồng thời, sự tập trung vào việc đầu tư vào các hoạt động chế biến sâu cũng đang được thúc đẩy, nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh và giá trị gia tăng của sản phẩm cà phê. Điều này không chỉ mang lại thu nhập cho người trồng mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp và hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực này.
Theo quan điểm của lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các tỉnh Tây Nguyên, thị trường cà phê thế giới đang đặt ra những yêu cầu cao về phát triển bền vững và tăng trưởng xanh đối với ngành cà phê toàn cầu. Cụ thể, Liên minh châu Âu đang thực hiện việc siết chặt tiêu chuẩn nhập khẩu, đưa ra các quy định về chống phá rừng đối với sản phẩm cà phê dự kiến sẽ có hiệu lực vào năm 2024.
Điều này đồng thời là một thách thức và cơ hội cho việc phát triển bền vững của ngành cà phê.
Vì vậy, từ đầu niên vụ 2023-2024, các tỉnh Tây Nguyên đã tiến hành triển khai kế hoạch hành động nhằm thích ứng với các quy định về chống phá rừng và ngăn chặn suy thoái rừng, cũng như việc chứng nhận carbon của Liên minh châu Âu. Mục tiêu của các biện pháp này là để đáp ứng các tiêu chuẩn và quy định của thị trường, đồng thời tận dụng cơ hội về giá cả trong chuỗi cung ứng cà phê toàn cầu, nhằm thúc đẩy phát triển cà phê bền vững.